ประวัติ ตุ๊กตาแม่ลูกดก รัสเซีย

ตุ๊กตาแม่ลูกดก หรือ มาโตรชก้า ( Matryoshka) เป็นชื่อที่แผลงมาจากชื่อของสตรีภาษารัสเซีย ว่า “มาตรีโยนา” หรือ เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า ตุ๊กตาคุณยาย

โดยข้างในตุ๊กตาลูกดกในแต่ละชุด จะประกอบไปด้วยตุ๊กตาหลายๆขนาดซ้อนกันอยู่ข้างใน และ แต่ละตัวประกอบไปด้วยสองส่วน คือส่วนบนกับส่วนล่าง ตุ๊กตาทุกตัวจะมีโพรงข้างในไว้ใส่ตุ๊กตาที่มีขนาดเล็กกว่าตัวเองลงไป ยกเว้นตัวที่มีขนาดเล็กสุดเท่านั้นที่ไม่มีโพรง จะเป็นตุ๊กตาเต็มตัว ภายในตุ๊กตาแม่ลูกดกสามารถมีตุ๊กตาซ้อนกันกี่ตัวก็ได้ ยิ่งมีจำนวนมากเท่าไร ตุ๊กตาที่อยู่ข้างนอกสุดก็จะใหญ่ขึ้นมากเท่านั้น ส่วนรูปร่างของตุ๊กตาจะมีลักษณะเหมือนกันหมด

เมื่อก่อนหน้าตาของ ตุ๊กตาแม่ลูกดก จะมีแค่แบบเดียวคือ หญิงชาวนา แต่งชุดแบบดั้งเดิม มีผ้าคลุมศีรษะ แต่เมื่อเวลาผ่านไปก็มีการวาดที่มีความหลากหลายมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการวาดตุ๊กตาเป็นรูปเทพธิดา นางฟ้า ผู้นำประเทศ ดารา นักร้อง เทพนิยาย หรือแม้กระทั่งตัวการ์ตูนต่างๆ

การกำเนิดของตุ๊กตาลูกดกนี้ยังเป็นประเด็นที่ยังถกเถียงกัน ว่า กำเนิดเมื่อไร สมัยไหน จึงในที่สุดก็ได้มีข้อสรุปอยู่ 2 ทางเลือกคือ พระชาวรัสเซียเป็นคนแรกที่ได้นำวิชาในการทำตุ๊กตาไม้ไปจากเกาะฮนชูของญี่ปุ่น โดยเมื่อมาถึงประเทศของตัวเองแล้วนั้น ก็ได้มีการผสมผสานรูปแบบการทำตุ๊กตา ระหว่างประเทศของญี่ปุ่นกับประเทศของรัสเซียเข้ากัน แล้วก็ได้ตั้งชื่อขึ้นมาใหม่ว่า “มาโตรชก้า” นั้นเอง

ส่วนอีกทางหนึ่งได้กล่าวไว้ว่า ตุ๊กตาแม่ลูกดกตัวนี้ ได้รับแรงบันดาลใจจากตุ๊กตาที่มีการระลึกจากเกาะฮอนชูในประเทศญี่ปุ่น เมื่อมีการเปรียบเทียบกันแล้วก็พบว่ามีความคล้ายคลึงกัน ซึ่งเชื่อว่าในภายหลังมีการนำตุ๊กตาจากญี่ปุ่นไปยังแผ่นดินรัสเซียเมื่อราว พ.ศ. 2430

เมื่อปี พ.ศ.2443 เอ็ม. เอ. มามอนตอฟ ได้นำตุ๊กตาไปจัดแสดงในงานสินค้าที่ กรุงปารีส และ ยังได้รับรางวัลเหรียญทองแดง ต่อมาเมื่อประมาณ 120 ปีที่ผ่านมานี้ มีการพัฒนาทางด้านเศรษฐกิจและด้านวัฒนธรรมของรัสเซียในครั้งใหญ่ ด้วยการฟื้นฟูวัฒนธรรมและรวบรวมผู้เชี่ยวชาญศิลปะพื้นบ้านต่าง ๆ และเพื่อเป็นการรักษาความทรงจำสมัยก่อนที่เกี่ยวกับท้องถิ่นของประเทศรัสเซีย จึงมีการสร้างห้องทำงานศิลปะซึ่งใกล้กับกรุงมอสโก